İnşaat sektörü ilk çeyrekte zorlu sınav verdi
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), 2025 yılının ilk çeyreğine ilişkin İnşaat Sektörü Analizi Raporunu yayımladı. Raporda, sektörün yüksek maliyetler, kamu yatırımlarındaki yavaşlama, nitelikli iş gücü eksikliği ve küresel ticaret savaşlarının yarattığı yeni finansal risklerden etkilendiği vurgulandı. TÜİK verilerine göre ise Şubat ayında inşaat üretimi aylık bazda yüzde 0,3 gerilerken, yıllık bazda yüzde 12,7 artış kaydetti.
Deprem kentsel dönüşümün önemini bir kez daha gösterdi
TMB Başkanı Erdal Eren, İstanbul’da meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki deprem sonrası yaptığı açıklamada, can kaybının yaşanmamasının en büyük teselli olduğunu belirterek, afet odaklı kentsel dönüşümün hızla hayata geçirilmesi gerektiğinin altını çizdi. Eren, 1999 Marmara Depremi öncesi inşa edilen yapı stokunun risk oluşturduğunu hatırlatarak, yapı müteahhitlerinin ekonomik ve teknik yeterliliklerine göre sıkı şekilde denetlenmesi gerektiğini vurguladı.
Küresel ticaret savaşları sektörü zorluyor
Raporda, küresel ölçekte yükselen korumacı politikaların ve artan ticaret savaşlarının Türk müteahhitleri için belirsizlik yarattığı ifade edildi. Özellikle yurt dışında üstlenilen projelerde teminat mektubu sorunları ve artan jeopolitik gerilimlerin sektördeki pazar kaybını derinleştirdiği kaydedildi.
İnşaat maliyetlerinde düşük artış eğilimi
TÜİK’in açıkladığı İnşaat Maliyet Endeksi verilerine göre, Şubat ayında malzeme ve işçilik maliyetlerindeki artış ivme kaybetti. Endeks, aylık bazda yüzde 1,24, yıllık bazda ise yüzde 23,94 oranında artarak Kasım 2020’den bu yana en düşük yıllık artışı kaydetti. İşçilik maliyeti yıllık bazda yüzde 32,38 artarken, malzeme maliyetleri yüzde 19,49 yükseldi.
Kamu projelerinde vergi indirimi talebi
TMB Başkanı Erdal Eren, demiryolu ve raylı sistem projeleri için vergi tevkifat oranının yüzde 1’e düşürülmesini olumlu karşıladıklarını ancak tüm kamu projelerinde tevkifat indiriminin gerekli olduğunu belirtti. Eren, kamu projelerinde müteahhitlere tasfiye hakkı tanınmaması halinde, Gelir ve Kurumlar Vergisi tevkifat oranının yüzde 2’ye indirilmesi gerektiğini söyledi.
Yurt dışında yeni fırsatlar: Ukrayna yeniden inşası
Türk müteahhitler, 2025’in ilk çeyreğinde yurt dışında 560 milyon dolar değerinde 14 proje üstlendi. Türkmenistan, Libya ve Irak, en çok proje üstlenilen ülkeler oldu. Ayrıca, Rusya-Ukrayna savaşının ardından Ukrayna’nın yeniden inşa süreci Türk müteahhitler için önemli fırsatlar sunuyor. Kiev’de düzenlenen toplantıda, projelere devlet garantisi sağlanacağı ve uluslararası finansman iş birliklerinin kurulacağı açıklandı.
İnşaatta güven kaybı dikkat çekiyor
Türkiye İnşaat Sektörü Güven Endeksi, 2025’in ilk çeyreğinde belirgin bir düşüş gösterdi. Yatırımcıların sektöre yönelik güveninin azalması, yeni projelerin ertelenmesine ve mevcut projelerde finansman sıkıntılarının artmasına neden oldu.
Konut satışlarında farklılaşan eğilimler
2025’in ilk çeyreğinde ipotekli konut satışlarında artış görülürken, ilk el satışlarda düşüş kaydedildi. Yüksek faiz oranlarına rağmen kredi kullanımıyla konut alımları sürerken, yeni projelere olan talep beklentinin altında kaldı. Artan maliyetler ve sınırlı arz, konut fiyatlarının yükselmesine sebep oldu.
Yabancıya satışta gerileme sürüyor
Yabancılara yapılan konut satışları Mart ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,5 düşüşle 1.574 adete geriledi. Ocak-Mart döneminde ise yıllık bazda yüzde 19,5 azalarak 4.578 satış gerçekleştirildi. Yabancı alıcılar arasında en fazla konut alanlar Rusya, İran ve Ukrayna vatandaşları oldu.
